Bibliotheek Burgemeester Frans Desmidt dicht na 100 jaar
Op zondag 2 juni sloot op het Gemeenteplein in Knokke-Heist bibliotheek
Burgemeester Frans Desmidt, de enige zelfstandige Willemsfonds bibliotheek in
Vlaanderen, na 100 jaar definitief zijn deuren. Een gebrek aan financiële
middelen voor de dringende renovatiewerkzaamheden aan het gebouw maar ook een
toekomstig gebrek aan medewerkers dwong de beheerraad tot deze pijnlijke
beslissing. De vzw Bibliotheek Burgemeester Frans Desmidt hield naar aanleiding
van de sluiting op het Gemeenteplein een receptie voor klanten en medewerkers.
Voorzitter Dirk Overstraete dankte in zijn toespraak de vrijwilligers die
jarenlang de werking verzekerden. Boegbeelden Elena Boey, Monique Westyn, Jo
D’hondt, Johnny Sohie en Hendrik White werden voor hun jarenlange inzet nog
eens uitdrukkelijk in de bloemetjes gezet.
Eerste bibliotheek in uithoek van wasserij
De Willemsfondsbibliotheek ontstond op
vraag van minister Maurice Lippens. Hij was bezorgd om de cultuur van de
inwoners van Knokke en wilde graag dat er een openbare bibliotheek kwam. Het
Willemsfonds kwam hem te hulp en bezorgde een kist boeken. Deze ‘reizende’
bibliotheek kwam uiteindelijk op een zolder terecht en bleef daar enkele jaren
onaangeroerd. Bruggeling Raymond Aertssen maakte hier komaf af. Met de hulp van
Alfons Hinderyckx en René Carette laadde hij de boeken op een kruiwagen en trok
ermee naar de Kerkstraat waar de mensen op zondag de mis kwamen bijwonen. De
bibliotheek werd uiteindelijk opgericht in een uithoek van een wasserij.
Tijdens de eerste wereldoorlog werden de boeken opnieuw vier jaar lang
opgeborgen.
Officiële erkenning in 1923
Frans Desmidt, die later burgemeester werd,
stak de pioniers in 1920 een handje toe. Hij zorgde ervoor dat de bibliotheek
in het stadhuis mocht ingericht worden. De openbare bibliotheek kreeg een
officiële erkenning in 1923 en kon al snel rekenen op een groot lezerspubliek.
Tot aan de tweede wereldoorlog breidde de bibliotheek verder uit,
professionaliseerde en kende een groeiend lezersbestand.
Bezetter krijgt bibliotheek niet klein
De bibliotheek werd in september 1940
omgedoopt tot Stadsbibliotheek. De illegale oorlogsburgemeester Leyn verbood
het Willemsfonds toegang tot de bibliotheek. Het bestuur liet het er niet bij
en met de hulp van de bevolking drongen ze het stadhuis binnen en verscheepten
ze alle boeken met stootkarren. De boeken werden daarna ondergebracht in de
villa The Swallows op het Gemeenteplein. Tijdens de bezetting verdrievoudigden
de uitleningen.
Opklimmen uit het dal na de oorlog
Half april werd burgemeester Frans Desmidt
samen met enkele andere bestuursleden opgepakt en afgevoerd naar de
concentratiekampen. De bibliotheek ging tijdelijk dicht. Zowel Frans Desmidt
als de overige leden sneuvelden in de kampen. Vier maanden na de bevrijding
ging de bibliotheek opnieuw open op het Gemeenteplein en klom ze langzaam maar
zeker uit het dal. Hoewel de bescheiden boekerij in de laatste decennia van de
20ste eeuw nog amper kon optornen tegen de officiële gesubsidieerde
openbare bibliotheek, slaagden vrijwilligers en schenkers van boeken er toch in
om het 2de millennium te halen. Omdat het gebouw uit 1834
dringend na een renovatie toe was en de vzw deze zware investeringen niet
langer kon ophoesten, besloot de beheerraad na 100 jaar boeken
uitlenen uiteindelijk in schoonheid te eindigen.
Foto met dank aan Ingrid Dryepondt
